Jerzy Tchórzewski (1929-1999), PEJZAŻ II, 1963 r.

gwasz/papier, 67 x 96 cm
sygnowany p.d.: Tchórzewski 63
sygnowany, datowany i opisany na odwrocie na płycie: strzałka HAUT | J Tchórzewski | PAYSAGE II | 67 x 69 cm | płyta oraz nalepka Sosnowieckiego Centrum Sztuki

WYSTAWIANY:
- Jerzy Tchórzewski. Mistrzowie Polskiego Malarstwa Współczesnego, Art & Business Club, Poznań 2001.

LITERATURA:
- Jerzy Tchórzewski. Mistrzowie Polskiego Malarstwa Współczesnego, Art & Business Club, Poznań 2001, il. 30, s. 57.

Studia malarstwa odbył w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1946-1951. Od 1954 związany jako pedagog z warszawską ASP. Był współzałożycielem w 1957 i członkiem Grupy Krakowskiej. Od 1959 roku należał do ruchu PHASE, zrzeszającego przedstawicieli tendencji surrealizujących w sztuce. Artysta eksperymentował z medium malarskim, uzyskując bogatą fakturę i lśniącą powierzchnię płótna. W 1963 Andrzej Osęka pisał, że Tchórzewski „wynalazł […] na własny użytek, niezależnie od innych tego rodzaju eksperymentów w malarstwie europejskim, pewne procedery właściwie już „taszystowskie”. […] Z biegiem lat znikną z obrazów Tchórzewskiego motywy przedstawieniowe […], pozostanie materia – układać się będzie w enigmatyczne a zarazem przeszywające figury, znaki” (A. Osęka, Jednak romantyk, „Polska” 1963, nr 3, s. 45).

Prezentowany pejzaż budzi skojarzenia ze światem organicznych mikroform. Bogactwo fakturowe każe łączyć obraz z malarstwem materii. Wewnętrzna jednolitość kompozycji, brak napięć, przypominają metodę all over. Patrząc na obraz, nie do końca wiemy, czy to, co widzimy, jest fakturą – na poły surrealistycznego, na poły abstrakcyjnego – pejzażu, czy też pejzażem faktury obrazu. Pod tym względem dzieło Tchórzewskiego przywodzi na myśl eksperymenty fakturowe w surrealistycznych pejzażach Maxa Ernsta.