WIELICZKA. Rękopiśmienny plan miasta z 1717 r. Wykonał geometra Krzysztof Juliusz Herttwig na podstawie pomiarów Marcina Germana z 1645 r. Wymiary: 37 x 47 cm. Unikat.
W 1590 r. król Zygmunt III Waza powołał w wielickiej kopalni stanowisko geometry. Jednym z nich był Marcin German, który w latach 1631-1638 sporządził pierwsze mapy powierzchni miasta Wieliczki oraz trzech poziomów kopalni. Z jego pracy skorzystał Wilhelm Hondius, nadworny sztycharz Władysława IV Wazy, wydając w 1645 r. w Gdańsku niezwykle efektowny, ozdobiony panoramą miasta plan Wieliczki.
Z prac Marcina Germana skorzystał także późniejszy geometra wielicki, Krzysztof Juliusz Herttwig, sporządzając niniejszy plan opatrzony datą 29 kwietnia 1717 r. i tytułem Miasto Wieliczka. Z jego rysunków skopiował nawet obie dedykacje: dla króla Władysława IV oraz Adama Kazanowskiego, administratora żup wielickich w latach 1642-1647, któremu dedykacja ta przypadła z okazji trzeciego roku sprawowania urzędu. O samym Herttwigu – poza tym, że był wielickim geometrą – nie wiemy zbyt wiele. O tym, że był wybitnym specjalistą świadczy fakt, że zachowała się jego praca poświęcona górnictwu i geologii.
Ten unikatowy plan jest niezwykle istotny przede wszystkim dlatego, że uaktualnia pracę Marcina Germana, pokazując rzeczywisty plan miasta na rok 1717. Herttwig ujął to lapidarnym nonnullaque addidit. Porównując z planem wcześniejszym widzimy np., jak wiele nowych zabudowań pojawiło się w mieście. Zachowano za to skalę łokciową i sążniową oraz orientację południową planu (naniesiono kompas). Dzięki istnieniu stanowiska wielickiego geometry i utalentowanemu rysownikowi, jakim był Herttwig stadium rozwoju miasta z tego czasu zostało zachowane dla historii. – Przybrudzenia i zaplamienia. Plan zdublowany płótnem, ślady złożenia pionowego i poziomego, naprawione rozdarcie prawego marginesu. Ogólny stan więcej niż dobry.
