Zbigniew Makowski, OMNEM CANTUM, 1970

27,0 x 27,0cm - olej, płótno sygn. w centralnej części kompozycji: Zbigniew Makowski | 1970-1977

sygn. na odwr. na płótnie: Zbigniew | Makowski | 1970 | „OMNEM CANTUM“

na p. listwie krosna oł.: 27 x 27

 

Zbigniew Makowski przez lata budował w swoim malarstwie własną kosmogonię, w której dopatrywano się bogatej symboliki. W jego wczesnej twórczości kompozycje układów linii poziomych, pionowych i kolistych, zawierały już znaki, litery i słowa. Około 1970 obrazy Makowskiego miały szczególne zagęszczenie form dekoracyjnych, które następnie artysta zamieniał stopniowo na formy umiejscowione na neutralnym tle lub w wyobrażonym przez siebie pejzażu. Pojawiały się labirynty, uchylone furtki, fragmentaryczne konstrukcje. Na początku lat siedemdziesiątych, nastąpiło w obrazach Makowskiego pogłębienie trójwymiarowości form oraz realności pejzażu i przestrzeni. Naturalistyczne przedstawienia zaczęły sąsiadować z formami abstrakcyjnymi.

Analizując dzieła Zbigniewa Makowskiego, krytycy wiele pisali o warstwie symbolicznej jego obrazów, próbując je interpretować i znajdować klucze do tych kompozycji. Sam artysta, w jednej ze swoich wypowiedzi, wskazywał jednak na inne motywacje, istotne dla niego w czasie tworzenia obrazów: Po prostu chciałbym wprawić człowieka oglądającego mój obraz w stan ekstazy, poruszenia emocjonalnego odmiennego od emocji, które przeżywa na co dzień. Bo to jest nieodzownym elementem przeżycia estetycznego. W każdym więc razie to, co niesie mój obraz, nie jest jednoznacznie zakodowaną wypowiedzią. A przedmioty, które pokazuje, nie są symbolami. Chociaż z uporem tak są przyjmowane. (...) Ja traktuję moje malarstwo jako zaproszenie do własnego widzenia, przeżywania,rozumienia i śnienia świata. (...) Dopiero ten, co myśli, śni, zachwyca się i poddaje irracjonalnemu, będzie w sposób najbardziej pełny przeżywał dzieło sztuki (Gdzie czekają niespodzianki... Ze Zbigniewem Makowskim rozmawia Krystyna Nastulanka, w: „Polityka“ nr 51, 23 . XII 1978).

Wyjątkowość malarskiej kaligrafii Zbigniewa Makowskiego podkreślało wielu krytyków. Agnieszka Ławniczakowa pisała: Obrazy Makowskiego w każdym najdrobniejszym fragmencie utkane są z równą czystością i precyzją. Nie znajdziemy w nich miejsc niejasnych, niedookreślonych. I mimo obsesyjnej, zdawałoby się, niemal dokładności w zapełnianiu rysunkiem całej powierzchni, prace artysty nie mają nic z oschłej metodyczności, a przeciwnie – urzekają finezją i wdziękiem (Agnieszka Ławniczakowa, Wystawa obrazów Zbigniewa Makowskiego, w: „Nurt“ nr 5, V 1966).

 


♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite)

Zbigniew Makowski  (Warszawa 31 I 1930 - Warszawa 19 VIII 2019) studiował w ASP w Warszawie w latach 1950-1956, dyplom uzyskał w pracowni Kazimierza Tomorowicza. Początkowo skłaniał się ku surrealizmowi - podczas pobytu w Paryżu w 1962 zetknął się z André Bretonem i międzynarodowym ruchem Phases. Jednak decydujący wpływ na wyraz jego sztuki wywarły pozamalarskie zainteresowania, jakim się oddaje. Jest literatem, poetą, erudytą, zwłaszcza zaś znawcą szerokiego spektrum filozofii i wiedzy tajemnej wielu kultur. Znawstwo to wykorzystuje w swoich pracach malarskich, rysunkowych, a także w unikatowych książkach, które własnoręcznie wykonuje na specjalnie preparowanych papierach. W swych pracach nawarstwia symbole, cytaty i znaczenia w nieczytelny, zdawałoby się, chaos. Wypada jednak wierzyć krytykom, którzy twierdzą, iż prace Makowskiego otwierają przed cierpliwym i intelektualnie przygotowanym „czytelnikiem“ świat swoistej narracji. Sam artysta zaś zwraca uwagę na „permutacyjną“ strukturę swych prac, w których rozmaite cytaty i odniesienia kulturowe przeplatają się z jego prywatną ikonografią. Tak czy inaczej, z pewnością w pracach Makowskiego da się wyróżnić pewien „alfabet“ wizualno-symboliczny, którego elementy pojawiają się w nich stale w różnych konfiguracjach. Należą doń np. takie wizerunki, jak klucz, drabina, studnia, mandala, kielich itp. Otaczają je napisy, często łacińskie, a także pojedyncze cyfry, litery, ornamenty. Określił je ktoś jako rebusy o wielkiej urodzie, które można odczytywać, można też kontemplować. Od roku 1982 artysta przestał wystawiać, ale nie tworzyć. Powstają wówczas prace będące rodzajem nowoczesnego notatnika, rozpoczętego jeszcze w latach 60., do którego artysta powraca z nowymi przemyśleniami. Artysta jest laureatem wielu nagród, m.in. Nagrody Krytyki Artystycznej im. Norwida (1973) i Nagrody im. Jana Cybisa (1992). Jego wielka kompozycja "Mirabilitas secundum diversos modos exire potest a rebus" (1973-1980) zdobi genewską siedzibę ONZ jako dar rządu polskiego.