Współoprawne: X. Samuela Dambrowskiego, Pasterza Kościoła Ewanielickiego Nieodm. Augsp. Konfess. w Wilnie, dozorce zborow Bożych w Litwie, we Zmoydźi Kazania albo wykłady porządne Swiętych Ewanieliy Niedzielnych przez cały rok : Z Pisma Swiętego i doktorow kościelnych, według starożytney nauki i porządku prawdźiwego chrześćiańskiego Kośćioła. Na część i chwałę Wielkiego Boga i Zbawiciela Jezusa Chrystusa zebrane, a z nowu w druk podane. W Brzegu : nakładem i typem Jana Ernesta Trampa, 1797 572s. Brak pierwszych 7 kart – frontyspisu, karty tytułowej, przedmowy oraz początku pierwszego kazania. Tekst zaczyna się od strony: 9 Współoprawne: X. Samuela Dambrowskiego, pasterza kościoła ewanielickiego [...] Kazania albo wykłady porządne swiętych Ewanieliy swiątecznych tudziesz i innych swiętych, ktore Kościoł Boży w Polsce, w Prusiech i indziey zwykł obchodzić przez cały rok : znaydzież też kazania o męce Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa, i pięć tu na to mieysce wtrąconych kazań a naostatek nasładuią pogrzebne, kazualne i pokutne kazania. Edycja IV poprawiona i pomnożona W Brzegu Nakładem i Typem Jana Ernesta Trampa 1798 586s. Strona tytułowa przeniesiona na początekcałego zbioru + Kazania pokutne 52s., brak 2 kart spisu treści Współoprawne: Druk ulotny – Najwyższa Rada kościelna Ewangelicka do Zborów Berlin 1 lutego 1860 4s. Oprawa: skóra na desce z mosiężnymi okuciami I bindami – szczegółowy stan ilustrują dołączone fotografie Obszerna, odręczna dedykacja z 1846r. For. Ca 21,5x17,5cm Ksiądz Samuel Dambrowski był chyba jednym z najsłynniejszych duchownych luterańskich Wielkiego Księstwa Litewskiego i zostawił po sobie znaczną spuściznę literacką. Najznakomitszą pracą ks. Dambrowskiego była jego "Postilla chrześciańska, albo Kazania y wykłady porządne" w pięciu częściach czyli księgach, z których pierwsza i druga zawierały kazania na ewangelie niedzielne na cały rok, trzecia - kazania na pamiątkę wybitnych świętych przez cały rok, na czwartą składały się kazania pogrzebowe, a piąta zawierała kazania o plagach Bożych. Pierwsze wydanie "Postylli" ukazało się w Toruniu w latach 1620-1621, druk sfinansował starosta orszański (Orsza - miasteczko na wschodzie Białorusi) i horodniczy wileński Piotr Nonhard. Księga ta od razu zyskała wielką popularność, uznanie i szacunek. Jak napisano w przedmowie do lipskiego wydania z 1728 roku, "Postyllę" Dambrowskiego "...przyjął i cały kościół ewangelicki [augsburski] z wielką pochwałą, że i po dzisiejszy dzień w kościołach ewangelickich podczas wakansu, kiedy księdza nie ma, się z postyli [tej] kazania Zborowi Bożemu przeczytywają. Podobała się i tu w Polsce osobliwie wielu pobożnym i zacnym mężom postyla także, i tak się kochali w niej nawet i ci, co się do naszego nie przyznawali kościoła, iż radzi w niej czytali, a czytawszy, prawdę ewangelicką zaznali." Między luteranami księga ta obrosła nawet nabożnymi legendami typu, jak to "Postylla" nie paliła się w piecu, w którym to postanowili ją spalić niektórzy zakonnicy katoliccy... Nadzwyczajna sława i szacunek, którym darzona była ta praca Dambrowskiego w całej Rzeczpospolitej Obojga Narodów, przyczyniły się też i do tego, że w roku 1691 król polski i wielki książę litewski, Jan III Sobieski, wydał przywilej, zezwalając na jej ponowne wydanie, nie zważając przy tym na luterańskie wyznanie autora. Dalsze wydania "Postylli" ukazały się w: 1728 w Lipsku; 1772, 1779, 1798, 1809, 1824 w Brzegu; 1854 i 1857 w Królewcu; 1866, 1873, 1880, 1889, 1896 ... 1912 w Toruniu. źródło: http://lutheranica.at.tut.by/biblio/dambr-hist-pl.htm |