SIKORSKI Władysław. List do marszałka Philippe’a Pétaina. Warszawa, 29 VI 1930.

SIKORSKI Władysław. List generała Władysława Sikorskiego do marszałka Philippe’a Pétaina. Warszawa, 29 VI 1930. Rękopis w języku francuskim, 4 str. (z czego 2 zapisane). Wym.: 15,5 × 21 cm. Stan bdb.

List Władysława Sikorskiego do Philippe’a Pétaina napisany został po powrocie z Paryża, który Sikorski opuścił 10 czerwca 1930. Po drodze do Warszawy na kilka dni zatrzymał się w Berlinie. Pisze o planowanej na październik 1930 kolejnej wizycie w Paryżu i wyraża chęć spotkania. Chce przekazać Pétainowi swoją książkę Polska i Francja w przeszłości i dobie współczesnej, która podczas pisania listu była w druku (wydano ją we Lwowie w 1931 r.). Nadmienia, że nie udało mu się spotkać w Paryżu z dowódcą armii amerykańskiej, gen. Johnem Pershingiem oraz generałem Anthoine.

List został napisany w szczególnym okresie życia Władysława Sikorskiego. Po przewrocie majowym został odsunięty od władzy i znalazł się na marginesie życia politycznego II Rzeczpospolitej. 19 marca 1928 r. został pozbawiony dowództwa Okręgu Korpusu we Lwowie i otrzymał status generała do dyspozycji, bez przydziału służbowego. Wobec tego skupił się na studiach z zakresu wojskowości i polityki międzynarodowej. List jest świadectwem głębokich związków, jakie od lat dwudziestych łączyły go z Francją. Sikorski był zafascynowany Francją, jej zwycięstwem w wojnie 1914-1918, a także postaciami francuskiej sceny politycznej i wojskowej. W tym samym czasie pogłębiał się konflikt Piłsudskiego i jego zaufanego otoczenia z Francuską Misją Wojskową. Od 1930 r. Sikorski co parę miesięcy jeździł do Francji, by prowadzić studia w związku z przygotowywanymi pracami z zakresu wojskowości, a także w celach leczniczych. Nad Sekwaną wspierano jego polityczne dążenia. Te prywatne wizyty były opisywane w prasie francuskiej. Za każdym razem relacjonowano, że w drodze na kuracje w Vichy generał Sikorski bawił przejazdem w Paryżu i był serdecznie przyjmowany w kołach francuskiej generalicji. Sikorski zamieszczał również własne artykuły w prasie francuskiej.

W 1928 r. ukazała się drukiem praca Sikorskiego Nad Wisłą i Wkrą. Studium z polsko-rosyjskiej wojny 1920 roku. Przedmowę do tej książki napisał marszałek Ferdinand Foch. W 1931 r. Sikorski wydał wspomniane w liście do Pétaina studium Polska i Francja w przeszłości i dobie współczesnej, które poświęcił pamięci marszałka Focha. W tym samym roku książka ukazała się w Paryżu pod tytułem Le probléme de la paix: le jeu des forces politiques en Europe orientale et l'alliance franco-polonaise. Przedmowę do francuskiego wydania napisał słynny francuski matematyk i polityk Paul Painlevé (1863-1933), dwukrotny premier Francji, minister wojny, a w latach 1930-1933 minister lotnictwa. W 1934 r. Sikorski opublikował swoje najważniejsze dzieło Przyszła wojna. Jej możliwości i charakter oraz związane z nim zagadnienia obrony kraju. Był to przegląd ówczesnych poglądów na temat sytuacji politycznej Europy oraz prognoza dotycząca rozwoju sytuacji militarnej i politycznej na kontynencie i w Polsce. Rok później książka została wydana w języku francuskim z prestiżową przedmową marszałka Pétaina. Praca uzyskała nagrodę naukowo-literacką Akademii Francuskiej. W 1936 r. dzieło opublikowano w Moskwie, w 1942 r. w Londynie, a w 1943 r. w Nowym Jorku.

O częstych wyjazdach Sikorskiego do Francji informowały regularnie polskie gazety. W 1928 generał nawiązał kontakty z Kurierem Warszawskim. Redaktor gazety Konrad Olechowicz na łamach swego pisma prezentował Sikorskiego jako polityka europejskiego, dbając o zamieszczanie przychylnych mu recenzji i opinii na temat jego prac teoretycznych, zwłaszcza książki Przyszła wojna. W dzienniku wydrukowano pełną przedmowę marszałka  Pétaina oraz opinie na temat publikacji zaczerpnięte z prasy francuskiej. Na jego łamach informowano o podróżach Sikorskiego do Francji, prywatnych spotkaniach z ówczesną elitą polityczną i wojskową.  

Wspomniany w liście generał amerykański John Pershing (1860-1948) w czasie pierwszej wojny światowej dowodził Amerykańskim Korpusem Ekspedycyjnym w Europie. Pétain nawiązał z Pershingiem bardzo silne relacje. W maju 1930 r. Pershing przybył do Paryża (Chicago Daily Tribune, 23 maja 1930 r.) wraz z delegacją kobiet American Gold Stars Mothers, organizacji zrzeszającej amerykańskie matki, które straciły swoich synów – żołnierzy walczących w Europie w czasie pierwszej wojny światowej. Rząd Stanów Zjednoczonych organizował im podróże (pielgrzymki) do Europy (w latach 1930-1933), by mogły odwiedzić ich groby. Drugi ze wspomnianych w liście generałów, François Paul Anthoine (1860-1944), brał udział w największej bitwie pierwszej wojny światowej, bitwie nad Sommą. W 1918 r. został szefem sztabu Pétaina jako Wodza Naczelnego Armii Francuskiej.