Julian STAŃCZAK (1928 Borownica - 2017 Seven Hills, Ohio, Stany Zjednoczone), See-Through Dark, 1983-84

akryl, płótno; 131 x 131 cm;
sygn. i dat. na odwrocie: Julian Stańczak 83-4 (ołówkiem);
na krośnie:
- sygn., dat. i autorsko opisany: JULIAN STAŃCZAK „SEE-THROUGH, DARK” 1983-4 (markerem)
- nalepki aukcyjne i galeryjne

Proweniencja:
- Sotheby's Nowy Jork, 2014
- kolekcja prywatna, Polska
- Desa Unicum, 2014
- kolekcja prywatna, Polska

Literatura
Smolińska M., Julian Stańczak. Op art i dynamika percepcji, Warszawa 2014, s. 206 (il. barwna).

Zachwycające precyzją, doskonałą harmonią linii i geometrycznych kształtów dzieło Juliana Stańczaka, jest ikonicznym przedstawieniem stylu artysty. Dokładnie przemyślany dukt pędzla i układ kompozycyjny z upodobaniem wzbogacał artysta kolorem, czyniąc go nośnikiem niemożliwej do skalkulowania sfery emocji. Dzięki temu optyczne obrazy malarza nie pomijają intuicyjnego aspektu procesu twórczego. Ten mieszkający za życia na stałe w Stanach Zjednoczonych malarz uważany jest za jednego z prekursorów op-artu. O jego znaczącej pozycji świadczy choćby udział w wystawie „The Responsive Eye”, zorganizowanej przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku w 1965 roku, obok takich artystów jak Victor Vasarely, Alexander Libermana, Bridget Riley, a z Polski: Wojciech Fangor i Henryk Berlewi. Zaledwie rok wcześniej jego twórczość została dostrzeżona przez znaną marszand Marthę Jackson i zaprezentowana na wystawie „Optical Paintings” w jej autorskiej galerii. Co ciekawe, to właśnie ta ekspozycja w 1964 roku była inspiracją dla powstania terminu „op-art”, który pojawił się na łamach magazynu „Time”.

Oferowane okazałe płótno posiadał w swojej ofercie nowojorski dom aukcyjny Sotheby's, reprodukowane jest także w monograficznej publikacji o artyście - jest to z pewnością niezwykle interesująca propozycja dla kolekcjonerów. Widoczna figura prostopadłościanu uformowana z gęstej sieci podłużnych linii, oddziałuje na odbiorcę nie tylko iluzyjną głębią, ale i intensywnością kolorów, z dominacją barw purpurowych. Konsekwencja, z jaką Julian Stańczak podążał artystyczną drogą, doprowadziła go do warsztatowego mistrzostwa i wielkiego uznania wśród kolekcjonerów i muzealników. Ujmująca w tym kontekście jest biografia artysty, szczególnie problemy zdrowotne związane z niedowładem prawej ręki, które wynikały ze zdarzeń wojennych, a także koszmar pobytu na Syberii, ucieczki do Afryki i dalszych losów emigranta w Wielkiej Brytanii i USA. Mimo burzliwych losów, niezmienny zachwyt nad naturą i potęgą życia, odzwierciedlał artysta w starannie budowanych geometrycznych kompozycjach o intensywnej kolorystyce.