Teodor Axentowicz, NA GROMNICZNĄ, 1937

46,0 x 34,0cm - olej, tektura sygn. l.g.: T. Axentowicz

Na odwrocie pośrodku autorski napis ołówkiem: T. Axentowicz | W[ejherowo?] 1937.

 

Pochodzenie: Według obecnej właścicielki obrazu, jej dziadek, który mieszkał przed II wojną światową w Wejherowie, zakupił dzieło wprost od artysty.

 

Do obrazu jest dołączona ekspertyza dr. Mariusza Klareckiego z września 2023 r.

 

Prezentowany obraz należy do cyklu, który został zainspirowany folklorem huculskim. Pierwsza kompozycja Pogrzeb na Rusi (1882) powstała jeszcze podczas pobytu artysty w Monachium, kolejne: Kołomyjka (1895) i Święto Jordanu (1893) - w Paryżu. Obrazy te w zachodnioeuropejskich miastach wywołały zdumienie swoją egzotyką. Przeciwstawiły się bowiem modnym wówczas treściom orientalnym. Pokazały barwną kolorem huculszczyznę w zestawieniu z surowym, zimowym pejzażem. Duszą barwnych kompozycji stały się bogata w zwyczaje i obrzędy huculska wieś i jej mieszkańcy (za ekspertyzą dr. Mariusza Klareckiego)

Teodor Axentowicz (Braszów w Siedmiogrodzie 1859 - Kraków 1938) – malarz, pastelista, litograf – był jednym z najbardziej znanych i cenionych malarzy polskich. Kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium pod kierunkiem Gabriela Hackla, Aleksandra Wagnera, Gyuli Benczúra. Studia uzupełniał w Paryżu, gdzie następnie przebywał przez lat kilkanaście. Brał udział w paryskich Salonach; w 1890 otrzymał członkostwo Société Nationale des Beaux-Arts. W tym czasie wielokrotnie wyjeżdżał również do Londynu. W 1895 powrócił do kraju i zamieszkał na stałe w Krakowie, powołany na profesora tamtejszej Szkoły Sztuk Pięknych (od 1900 Akademii). W uczelni tej nauczał nieprzerwanie do 1934, dwukrotnie pełniąc funkcję rektora (lata 1910-11 oraz 1927-28). Był jednym z członków-założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, członkiem wiedeńskiej „Secesji” i współpracownikiem jej pisma „Ver Sacrum”. Powodzenie przyniosły mu zwłaszcza idealizowane wizerunki wytwornych dam oraz wdzięczne portrety dziecięce. Malował też obrazy o tematyce rodzajowej; był jednym z pierwszych malarzy Huculszczyzny i Hucułów. Tworzył obrazy historyczne i kompozycje symboliczne związane z upływem czasu, przemijaniem, starością. We wczesnym, monachijskim okresie były to obrazy utrzymane w duchu akademickiego realizmu; na późniejszą twórczość artysty wywarło wpływ angielskie malarstwo XVIII w. oraz dzieła malarzy współczesnych - Boldoniego, Whistlera, Sargenta. Jego obrazy cechuje dekoracyjność, elegancja, świeżość subtelnej gamy kolorów i delikatna secesyjna stylizacja. Początkowo malował olejno i akwarelą, a po 1890 przede wszystkim mistrzowsko opanowaną techniką pastelu. Zajmował się ilustratorstwem i litografią, projektował plakaty wystaw „Sztuki”.